مبلمان شهري
مبلمان شهري به مجموعه وسايل، اشيا، دستگاه‌ها، نمادها و عناصري گفته مي‌شود كه در شهر، خيابان و در كل فضاي عمومي و خيابان نصب مي‌شوند. به اين تسهيلات و امكانات نيز مبلمان خياباني، مبلمان فضاي باز و مبلمان همگاني نيز گفته مي‌شود. اما رايج ترين اصطلاح همان مبلمان شهري است كه داراي دامنه‌ي مفهومي و كاربردي بسيار گسترده است و براي راحتي، آسايش و زيبايي بصري بيشتر در شهر و محيط استفاده و براي ارايه‌ي اطلاعات، كنترل حركت، ايجاد امنيت و رفاه كاربران در فضاها نصب مي‌شوند. براي مثال مي‌توان به چند مورد مبلمان اشاره نمود: نيمكت‌ها، ايستگاه اتوبوس ،علايم راهنمايي، منابع نوري، صندوق‌هاي پستي، سطل زباله، جاي گل و...
اقداماتي چند در طول دهه‌هاي گذشته در كشور ما انجام شده است كه بيشتر جنبه‌ي كاركردي داشته‌اند و هيچ‌گونه برنامه‌ريزي مشخص و معيني براي هماهنگ كردن آن‌ها صورت نگرفته است. در اكثر شهرهاي ايران و بافت‌هاي تاريخي فرآيند طراحي و جانمايي مبلمان شهري كمكي به خوانايي شهر نكرده است. الگوبرداري هاي ناقص از تجربه‌هاي اروپايي، مبلمان‌شهري را به گونه‌اي طراحي كرد كه مردم با آن ارتباط برقرار نمي‌كنند. الگوهاي طراحي مبلمان شهري تابع ويژگي‌هاي فرهنگي و اجتماعي است اما شهرهاي ما در استفاده از اين الگوها گامي براي بومي كردن آن‌ها برنداشته است. تخريب عمدي مبلمان شهري در شهرها نشانه‌ي بارز ضعف طراحي در ايران است. در چند سال گذشته با توجه به ورود افراد متخصص در زمينه‌ي طراحي بافت تاريخي و شهرهاي ايران به الگوهاي بومي خود بازگشته است و نمونه‌هاي جالبي را مي‌توان مشاهده كرد. نمونه‌ي بارز آن را مي توان در قزوين در خيابان سپه پيدا كرد كه مبلمان‌ها بسيار فضاي متنوع و جذابي را براي خيابان ايجاد كرده است.
انواع مبلمان شهري
از انواع مبلمان شهري مي‌توان به دو عنصر ثابت و متحرك اشاره كرد. در بعضي مواقع تفكيك كردن اين دو از يكديگر كار ساده‌اي نيست. عناصر ثابت و متحرك به صورت كلي از ضروريات هر فضاي شهري فعال به حساب مي‌آيند و هر يك عملكرد خاص خود را دارند. در صورتي كه هر يك از اين عناصر در محل و مكان درست خود قرار نگرفته باشد مانع محسوب مي‌شود و نه تنها قادر نيست عملكرد معمول و مشخص خود را به درستي انجام دهد، بلكه از انجام درست و صحيح عملكردهاي اطراف خود نيز جلوگيري مي‌كند.
عناصر ثابت
عناصر ثابت شامل مواردي هستند كه نمي‌توان آن‌ها را حركت داد. ملبمان‌هاي شهري كه عملكرد ثابت دارند شامل موارد زير است:
آبخوري، ايستگاه اتوبوس، باجه‌ي تلفن، باغچه، بليط فروشي، پايه‌ي پل، پرچم، پله، پروژكتور، آتش نشاني، تابلو، تير، جدول، جعبه‌ي برق، جعبه‌ي كنترل چراغ، جعبه‌ي پست، جوي آب، چراغ راهنمايي، چراغ شهر، چراغ كوتاه، حفره، دريچه‌ي آب، دريچه‌ي تلفن، دريچه‌ي زيرزمين، سايبان ايستگاه اتوبوس، سطل زباله، سكو، شير آب، كنترل پليس، كنترل اتوبوس راني و...
عناصر متحرك
عناصر متحرك، طريقه‌ي رفتار استفاده‌كنندگان از عناصر ثابت مي‌باشند. عناصر متحرك در حقيقت فعاليت‌هايي هستند كه در فضاهاي شهري براي فراهم آوردن امكان فعاليت آن‌ها به وجود آمده است. در فضاهاي شهري عناصر متحرك چه از نظر تعداد و چه از نظر تنوع اهميت بيشتري نسبت به عناصر ثابت دارند و از نظر ميزان اشغال فضا و تاثير در استفاده از فضا توسط استفاده‌كنندگان اهميت بيشتري دارند. عناصر متحرك عبارتند از:
منتظران اتوبوس، خريد كردن، روزنامه خواندن، سرگردان، منتظران سينما، كندن خيابان، ايستادن، نشستن، خوابيدن، قدم زدن، خوردن، نماز خواندن، كودكان، سالخوردگان، معلولين، دست فروش، منتظران تاكسي، دوچرخه، تاكسي، كالسكه بچه، گاري دستي و...
ويژگي بصري مبلمان شهري
مبلمان شهري جهت رفع نياز شهروندان طراحي و اجرا شده است و بخش مهمي از محيط زندگي ما را تشكيل مي دهد. اين مجموعه در محيطي قرار گرفته است كه در تعامل مستقيم و غير مستقيم با ساير امكانات شهري با كاربردهاي متفاوت است. بر همين اساس ايجاد سازگاري و هماهنگي بصري بين اجزاي مبلمان شهري با ساير المان‌هاي شهري بايد برقرار باشد و به تكميل زيبايي فضاي شهري كمك كند و اگر اين امر از ديد طراحان شهري مخفي بماند و آن را ناديده بگيرند در شهر با آشفتگي بصري مواجه خواهيم شد. براي هر چه بهتر كردن هماهنگي ميان مبلمان شهري و المان‌هاي معروف شهر بهترين راه حل، تلفيق چند عنصر با يكديگر است. سعي در هماهنگي ميان اين عناصر با هم و با محيط اطراف از آلودگي و اغتشاشات بصري كاسته مي‌شود.
اما بايد توجه داشت كه مفهوم خلق جذابيت در شهر تنها به رعايت قوانين بصري خلاصه نمي‌شود، بلكه محصولات مبلمان شهري، خود به تنهايي نيز مي‌بايست به ويژگي‌هايي كه ايجاد كننده‌ي لذت بصري باشد مزين شوند. القاي زيبايي مي‌تواند با استفاده از اصول زيبايي شناختي جهاني مانند به كارگيري تناسبات طلايي انجام شود و يا بر اساس مبحث روانشناسي رنگ صورت گيرد. در طراحي مبلمان شهري بايد از طرح‌هاي نو و جديد استفاده كرد. نكته‌اي كه لازم است به آن توجه شود اين است كه معيارهاي زيبايي ثابت نيستند. اين معيارها بنا به گروه‌هاي فرهنگي، جنسي و سني قابل تغيير هستند. بنابراين تامين ديد زيبايي شناسانه‌ي جامع شهري كاري بسيار دشوار است. به كار بردن مبلمان شهري در فضا بايد حد تعادل رعايت شود و به اين معنا كه در بعضي از مكان‌ها حضور عنصر مشابه ايجاد شلوغي بصري مي‌كند و يا در بعضي از مكان‌هاي پُر رفت و آمد استفاده بيش از حد معمول از نيمكت‌ها و سطل‌هاي زباله نيز مطلوب مي‌باشد.
كلام آخر
براي خريد اجزاي مختلف مبلمان شهري اعم از نيمكت، گلدان، آبخوري، وسايل بدنسازي پارك و ... به سايت ايمن ترافيك كالا مراجعه نماييد.
